Wiele osób nawet nie zdaje sobie sprawy z tego, jak bardzo w naszym codziennym życiu jesteśmy uzależnieni od najróżniejszego typu tworzyw sztucznych. Dlaczego materiały syntetyczne są nam tak bardzo potrzebne?
W ostatnich latach sporo się mówi o potrzebie niwelowania zjawiska zaśmiecania naszej planety odpadami z tworzyw sztucznych. To prawda, że nierozsądne gospodarowanie olbrzymimi zasobami tych materiałów może niekorzystnie odbić się na naszym naturalnym środowisku. Z drugiej jednak strony warto pamiętać, jak bardzo naszej cywilizacji są te substancje potrzebne. Gdy uważniej przyjrzymy się temu zagadnieniu, to zauważymy, że korzystamy z nich niemal w każdej chwili naszego życia. Co sprawia, że tworzywa sztuczne znalazły tak szerokie zastosowanie w najróżniejszych gałęziach przemysłu?
Właściwości tworzyw sztucznych
Jak wskazuje już sama ich nazwa, tworzywa sztuczne są to materiały niewystępujące w naturalnym środowisku. Są one opracowywane starannie w laboratoriach, gdzie dąży się do tworzenia surowców charakteryzujących się wyjątkowymi właściwościami. Na przykład przez szereg lat intensywnie szukano możliwości stworzenia materiału, który będzie charakteryzował się podobną przezroczystością jak naturalne szkło, ale jednocześnie będzie wytrzymalszy mechanicznie oraz lżejszy. Prace zaowocowały stworzeniem tworzywa o nazwie poliwęglan, które faktycznie odznacza się takimi cechami. Obecnie różne rodzaje poliwęglanów z powodzeniem zastępują szkło. Poliwęglan jest materiałem lekkim i elastycznym. Jest łatwoformowalny, ale jednocześnie niezwykle odporny na uszkodzenia mechaniczne. Co bardzo ważne na przykład w budownictwie – poliwęglan jest też dość prosty w obróbce, do tego celu nie są potrzebne specjalistyczne narzędzia, w przeciwieństwie do szkła, które bardzo łatwo uszkodzić zarówno podczas transportu jak i mechanicznej obróbki.
Wiele cech jest wspólnych dla większości materiałów syntetycznych. Są to substancje o niewielkiej wadze, dobrze przyjmują barwniki, są niedrogie w produkcji, oraz łatwe w transporcie. Substancje te są także tanie w produkcji, większość tworzyw sztucznych stanowi także znakomite izolatory termiczne, elektryczne oraz akustyczne. Wszystkie te cechy sprawiają, że materiały te są obecnie niezastąpione. Nic zatem dziwnego, że są tak powszechnie wykorzystywane w najróżniejszych technologiach począwszy od produkcji przedmiotów codziennego użytku, na podróżach kosmicznych skończywszy. Tworzywa sztuczne pozwoliły na rozwój technologii stosowanych w budownictwie. Na przykład omawiamy już wcześniej poliwęglan jest powszechnie stosowany przy produkcji lekkich, ale wytrzymałych systemów zadaszeń. Na przykład w oferowanych przez markę Aluboss zadaszeniach tarasów płyty z poliwęglanu łączy się z aluminiowymi konstrukcjami. Tego typu zadaszenia doskonale wpisują się w obecną nowoczesną architekturę. Z kolei polipropylen, polietylen oraz poliuretan powszechnie wykorzystuje się do produkcji najróżniejszych izolacji termicznych, które także są niezbędne podczas budowy. Tworzywa sztuczne stanowią znakomitą izolację fundamentów przed wilgocią, są też powszechnie wykorzystywane w hydraulice, gdzie stanowią istotny element wielu instalacji sanitarnych oraz grzewczych. Na przykład obecnie polipropylen jest bardzo powszechnie wykorzystywany do produkcji trwałych instalacji wodnych, a pcv do instalacji kanalizacyjnych. Z kolei polietylen i poliuretan stosowany jest w otulinach chroniących instalacje grzewcze przed niepotrzebnymi stratami ciepła. Wysokie parametry izolacyjne tych materiałów sprawiły, że stosowane obecnie w technice grzewczej otuliny są niewielkich rozmiarów, dzięki czemu cała instalacja może zajmować niewiele miejsca.
Recykling tworzyw sztucznych
W zasadzie chyba jedynym, lecz istotnym mankamentem tworzyw sztucznych jest czas ich rozkładów w środowisku naturalnym, trwający nawet kilkaset lat. Szacuje się, że czas rozkładu zwykłej butelki wykonanej z tworzywa PET może trwać nawet tysiąc lat. A przecież każdego dnia na świecie produkowane są kolejne tony materiałów syntetycznych. Nietrudno jest zgadnąć, że kwestia ta wcześniej czy później musiała przyczynić się do problemów na skalę globalną. Dopiero w ostatnich latach udało się w wielu krajach wprowadzić mechanizmy pozwalające na masowy recykling tych materiałów, dzięki czemu ilość generowanych plastikowych odpadów znacząco się zmniejszyła.
Z jednej strony tworzywa sztuczne niosą ze sobą ogromny potencjał rozwoju technologicznego. Z drugiej jednak strony, podobnie jak to chyba jest z każdym potężnym narzędziem, konieczna jest jego umiejętna obsługa, aby przy okazji nie wyrządzić sobie lub komuś innemu krzywdy. Skuteczne i przyjazne przyrodzie zarządzanie materiałami syntetycznymi wymaga wielu systemowych rozwiązań, które nie zawsze są chętnie popierane przez liczących na zyski przedsiębiorców. Jednak warto przy tym wszystkim pamiętać, że w dużej mierze to właśnie na tworzywach sztucznych rozwinęła się nowoczesna cywilizacja, z której zdobyczy każdy z nas korzysta przecież każdego dnia.
Artykuł opracowany przy współpracy z firmą dystrybucyjną Techplast. Marka od lat specjalizuje się w dystrybucji tworzyw sztucznych na obszarze całej Polski oraz Europy. Oferowane przez firmę materiały znajdują zastosowanie przede wszystkim w branży budowlanej oraz reklamowej.
